Er worden allerlei betekenissen gehecht aan het woord ego. Sommigen verwarren het met egoïsme, anderen denken dat het mogelijk is om je te bevrijden van je ego. De betekenis die ik aan ego geef, is anders. Ik vat alles dat je bent onder je ego. Je lijf valt er onder, je gedachten en je gevoelens, je intuïtie en je energie.
Je kunt leren jezelf beter aan te sturen vanuit je bewuste ego: dat deel van jezelf dat kan waarnemen en beslissingen neemt. Het besluit over wat je doet en nalaat, welk gevoel je ruimte geeft en welk gevoel niet. Hoe bewuster jij je wordt van alle verschillende aspecten van jezelf en de invloeden erop, hoe beter je jezelf kunt aansturen. Hoe beter je merkt wanneer er gevoelens bovenkomen die niet met de huidige situatie te maken hebben, hoe meer vermogen tot sturing je hebt.
Vaak wordt dit vermogen tot waarneming gebruikt om bepaalde gevoelens te onderdrukken of af te keuren. Want gevoelens als angst, schaamte en machteloosheid willen we liever niet hebben. Dan ontwikkelen we een stukje in ons ego dat al die gevoelens niet heeft. We proberen ‘er los van te komen’, ons ervan te bevrijden. Daar geven we dan een naam aan bijvoorbeeld spirituele realisatie.
Dat ‘spirituele deel’ dat zich bemoeit met welke gevoelens wel of niet welkom zijn, wat je verwerkt zou moeten hebben of waar je boven zou moeten staan, is in mijn ogen ook een deel van het ego. Zelfs als dat deel vindt, dat je geen ego zou mogen hebben, is dat een deel van het ego. Dat deel noem ik de ‘spirituele pusher’. Die vindt bijvoorbeeld dat je beter en vaker moet mediteren, jezelf naar een ‘hoger plan’ moet tillen, weer een nieuwe cursus op het gebied van persoonlijke groei moet volgen of de ander ‘onvoorwaardelijk’ moet liefhebben. In feit heeft dat deel dus een nieuwe set van normen en waarden, die zo streng zijn dat je er eigenlijk niet aan kunt voldoen.
Dat is helemaal het geval als je ervan overtuigd raakt dat je je ‘ego moet loslaten’.
Tegen het ego zijn, is gewoon een nieuwe manier van tegen jezelf zijn. Vroeger hadden we de kerk die je afkneep, nu proberen veel mensen te voldoen aan de eisen van hun spirituele pusher. De zelfveroordeling en zelfonderdrukking zijn misschien nog wel groter geworden dan toen de regels nog duidelijk van buiten kwamen.
Het is stukken beter om een ‘waarnemer zonder oordeel’ te ontwikkelen. Een deel van jezelf dat kan kijken zonder oordelen. Zonder ergens voor of tegen te zijn. Pas dan kun je tot een aansturing van jezelf komen die vrij is van de normen en waarden van buiten. Pas dan kun je op een ontspannen manier beslissingen nemen om jezelf te ontwikkelen op een manier die echt goed voor jou is.
Egoïsme
Egoïsme (jezelf en je eigen belangen voorop stellen) en altruïsme (de belangen van anderen voorop stellen) zijn beiden delen van het ego. Iedereen heeft egoïsme en altruïsme in zich. Afhankelijk van je inslag, opvoeding en persoonlijke geschiedenis kan er één groter worden dan de andere. Op dat moment ben je eigenlijk uit balans. Je neemt meer dan je geeft (daar hebben vooral de mensen om je heen last van) of je geeft meer dan je neemt (daar heb je vooral zelf last van). Je ego is niet groter als je egoïstisch bent dan als je altruïstisch bent. Ze tellen allebei mee als ‘ego-delen’.
Superego
Het is aan je bewuste ego (door sommigen ‘superego’ genoemd) om die twee delen van je ego met elkaar in balans te brengen.