Een client met (seksueel) misbruik ervaringen raakt verstrikt in lasten van anderen. De belasting die een cliënt ervaart, wordt versterkt doordat de cliënt de schuld en schaamte die de cliënt overneemt van de daders en omstanders. Er spelen twee dynamieken bij slachtoffers:
- Als ik doe wat nodig is voor mij, word ik verstoten uit mijn gezin
- Als ik doe wat nodig is om te overleven, moet ik mijn gevoel en eigenheid afwijzen.
Om te kunnen overleven in het systeem, zit er voor een slachtoffer niets anders op zichzelf en haar behoeften af te wijzen. Om te overleven moet zij namelijk loyaal worden aan de waarheid van de dader en het systeem. Zodat ze niet volledig verstoten raakt.
Herstel
Voor blijvend herstel is de eerste vereiste dat de cliënt centraal komt te staan in haar eigen ervaring. Dat kan niet zolang de cliënt de schuld en schaamte van daders en omstanders draagt.
Meesterlijke opening
Het vraagt van jou een meesterlijke opening om je cliënt effectief te kunnen coachen in het herstel van haar gevoel van onschuld. Dat doe je door de feiten te ordenen op tafel. Haar de beweging te laten maken om zichzelf te bevrijden. Door de overgenomen lasten die ze draagt terug te leggen bij de verantwoordelijken. ‘Ik ben een onschuldig slachtoffer. Het is mijn lot mij te leren verhouden tot het misbruik dat mij is overkomen’ is daarvan de uitkomst.
Ontlasten
Deze interventie ontlast jouw cliënt direct van de overgenomen last van schuld en schaamte die de dader en omstanders weigeren te dragen.
Door dit te doen in een sessie, maakt de cliënt ruimte vrij. Iedere innerlijke strijd raakt opgelost doordat de cliënt in het reine komt met zichzelf. Het zelfverwijt verdwijnt. In het reine te komen met wat de noodzaak vroeg te doen om te kunnen overleven.
Ontluiken van onschuld
Het effect van deze interventie is tastbaar en voelbaar.
Het ontluiken van onschuld maakt innerlijke ruimte en innerlijke kracht
in je cliënt vrij.
Jouw loyaliteit
Om dit te kunnen doen, is het van belang dat je je beseft met welke krachten je te maken hebt. Als een cliënt zichzelf zo hardnekkig ontkent en loyaal is aan het systeem, is het heel waarschijnlijk dat jij als begeleider daarin meegezogen wordt. Veel hulpverleners komen bovendien zelf uit systemen waar misbruik heeft gespeeld. Dus is het waarschijnlijk dat ze onvoldoende tegenkracht kunnen bieden. Vrijwel iedereen is eerder loyaal aan daders dan aan slachtoffers.
Versterken overleefgedrag
Consequentie is dat de hulpverlener de cliënt alleen maar leert om nog beter te overleven BINNEN de loyaliteit. De loyaliteit die ten koste gaat van de cliënt wordt niet doorbroken. De cliënt komt niet in contact met de eigen behoeften. En leert de eigen grenzen niet beter kennen.
Jouw draagkracht
Het vraagt ook heel wat van je om aanwezig te blijven bij zoveel machteloosheid als een kind in een misbruik-situatie heeft ervaren. Liever heb je dat de cliënt het lijden achter zich laat en niet langer slachtoffer is. Maar zo werkt het hanteren van slachtofferschap niet.
Bewustzijn
Het vraagt veel (zelf)bewustzijn over slachtofferschap, loyaliteit en victimblaming om gegrond slachtoffers te kunnen begeleiden.
Webinar
In het gratis webinar dat ik geregeld geef, behandel ik de vraag: Wat heb je als hulpverlener nodig om een slachtoffer van misbruik te kunnen begeleiden? Je bent